از خواص ویتامین ها برای بدن هر چه بگوییم کم گفته ایم. ویتامین ها ترکیب های آلی هستند که به مقدار خیلی کم برای سوخت و ساز مواد غذایی، اعمال حیاتی بدن، رشد و نمو و تندرستی ضرورت دارند. ویتامین ها نه تنها اعمال حیاتی بدن را کنترل می کنند بلکه در شادابی بدن از جمله زیبایی پوست نیز دخیل هستند، به گونه ای که موجب تکثیر و رشد سلول های پوست شده و شادابی آن را حفظ می کنند. بر این اساس اگر می خواهید پوست شادابی داشته باشید این نوع ریز مغذی های مفید را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
این ویتامین محلول در چربی، برای پوست معجزه گر واقعی است. ویتامین A برای نگهداری و حفظ سلول و لایه بیرونی پوست مفید است. ویتامین A نه تنها برای سلامتی پوست، بلکه برای نگهداری و رشد استخوان ها، غدد، دندان، ناخن و مو ضروری است. این ویتامین برای ترمیم بافت پوست نیز ضروری است. ویتامین A از میان روزنه های پوست جذب شده و باعث نرمی و شادابی پوست می شود. این ویتامین یک ترکیب ضد چروک است و با تغییرات ناشی از پیری پوست، مقابله می کند. ویتامین A برای مقابله با شرایط ناسازگار فصلی و زیست محیطی (خشکی، گرما و آلودگی) بسیار کارآمد می باشد. این ویتامین می تواند بهبود زخم را تسریع نماید. پوست بدن در حالت معمولی نرم، مرطوب و لطیف است. کمبود مداوم ویتامین A، موجب خشکی و سختی پوست می شود. بنابراین مصرف این ویتامین باعث لطافت و شادابی پوست می گردد، به طوری که هیچگاه پوست خشک و زبر نمی شود. فقدان ویتامین A و کلسیم باعث بروز خشکی و شکنندگی ناخن ها می شود. بهتر است افرادی که پوست چرب یا افزایش وزن دارند از منابع گیاهی و طبیعی برای تامین ویتامین A استفاده کنند.
بهترین روش استفاده از ویتامین A مصرف سبزیجات است. ویتامین A در جگر حیوانات، زردآلو، طالبی، هویج، مارچوبه، بروکلی، کلم سبز، روغن کبد ماهی، سیر، کلم پیچ، هلو، کدو حلوایی، فلفل قرمز، اسفناج، سیب زمینی شیرین، فلفل دلمه ای، جو دوسر، جعفری، نعنا و کاهو وجود دارد. ویتامین A همچنین می تواند مصرف خارجی داشته باشد. مانند کرم های حاوی ویتامین A که برای پوست های حساس و سن های بالا استفاده می شود. کرم های ویتامین A در کاهش چین و چروک، کنترل آکنه و تسکین پسوریازیس مفید است. مصرف زیاد ویتامین A به مدت طولانی می تواند باعث بروز مسمومیت بدن (بویژه کبد)، درد مفاصل، خارش پوست، تهوع و استفراغ، اخلال عملکرد معده و روده شود.
ویتامین های گروه B می تواند پوست را جوان و شاداب نگه دارد و همچنین پوست را محکم نموده و از تجمع چربی زیاد در اطراف بافت ها جلوگیری به عمل آورد. ویتامین B اجازه نمی دهد روی پوست لکه های بد رنگ و نا خوشایند بوجود آید. مواد غذایی مانند موز، تخم مرغ، جو و برنج سبوس دار حاوی خانواده ویتامین B هستند. کرم های حاوی ویتامین B کلمپلکس با آبرسانی به سلول ها باعث افزایش طراوت و شادابی پوست می شوند.
ویتامین C، ویتامین محلول در آب و مورد نیاز برای حفظ سلامت استخوان ها، دندان، لثه و بهبود زخم ها و ترمیم بافت ها است. این ویتامین از مهم ترین ویتامین هایی است که در سلامت پوست نقش فراوانی دارد. به نظر می رسد که ویتامین C در فراورده های آرایشی خاصیت آنتی اکسیدانی و پوست را در برابر آسیب های ناشی از پرتوهای ماوراء بنفش، آلودگی هوا و دود حفظ می کند. در ضمن ویتامین C در تحریک سلول های درم به تولید کلاژن نقش دارد و به همین دلیل استفاده از فراورده های پوستی حاوی ویتامین C مفید است. ویتامین C خواص ضد سرطانی مهمی داشته و باعث جلوگیری از سرطان پوست می شود. ویتامین C با تاثیرات زیان بار نور خورشید بر روی پوست مقابله می کند. این ویتامین، آسیب های ناشی از رادیکال آزاد که محصول فرعی زیان آور که ناشی از نور خورشید و آلودگی هوا است را کاهش می دهد. ویتامین C به پوست نرمی و لطافت می بخشد و مانع بروز زخم های عفونی می شود. این ویتامین در درمان زخم ها، سوختگی ها و خون ریزی لثه ها بسیار موثر است.
منابع غذایی ویتامین C شامل سبز و میوه های تازه، انواع مرکبات (نارنگی، پرتقال،لیمو، گریپ فروت)، انگور، فلفل قرمز، بروکلی، پیاز، سیب زمینی، برگ چغندر، گوجه، کلم، توت فرنگی، انبه، نخود فرنگی، فلفل تازه و شیرین، خرمالو، آناناس، انواع ترب، اسفناج، برگ شلغم، شنبلیله، جعفری، نعنا و جودوسر است.
قرار گرفتن در معرض آفتاب تولید ویتامین D را تحریک می کند، سپس ویتامین D، از پوست به جریان خون منتقل می شود، به بافت های گوناگون می رسد و آن را تغذیه می کند. البته باید توجه داشت که مقدار آفتاب مورد نیاز برای تحریک ساخت ویتامین D بسیار کم است. فقط چند سانتی متر مربع از بدن که چند دقیقه در برابر آفتاب قرار گیرد، برای تولید مقدار کافی ویتامین D در روز کافی است. معمولا مقدار کافی ویتامین D در رژیم غذایی بیشتر افراد موجود است و هیچ نیازی به قرار گرفتن در برابر آفتاب، بویژه در مدت زمان طولانی برای تامین ویتامین D وجود ندارد. ویتامین D برای تنظیم میزان کلسیم بدن و تشکیل و رشد استخوان ها مورد نیاز است. روغن جگر ماهی، ماهی چرب آب شور، لبنیات و تخم مرغ همگی حاوی ویتامین D می باشد. این ویتامین در این مواد غذایی نیز یافت می شود؛ گیاهان دارویی مانند یونجه، گیاه دم اسب، گزنه و جعفری.
ویتامین K برای ایپروترومبین که ماده ای ضروری برای انعقاد خون می باشد لازم است. ویتامین K در کلم بروکلی، کلم پیچ، گل کلم، سبزی های پر برگ سبز تیره، زرده تخم مرغ، جگر سیاه، بلغور جو، جو دوسر، سویا و گندم یافت می شود. این ویتامین موجب نقص سیستم انعقاد خون و خونریزی های جلدی عمدتا در اطراف دهان، بینی و ناف می گردد.
ویتامین E نقش مهمی در سلامت و شادابی پوست دارد. این ویتامین از فرسودگی و پیری بافت ها جلوگیری نموده و باعث کاهش چروک پوست می شود. ویتامین E مانع بوجود آمدن لکه های پیری می شود. تحقیقات نشان داده است، ویتامین E در سالمندان، می تواند آن ها را در برابر عفونت و سرطان مقاوم تر کند. این ویتامین ها کمک می کند که چربی ها و کلسترول (چربی خون) به اندام های بدن آسیب وارد نکند. تحقیقات نشان می دهد ویتامین E هم مانند ویتامین C یک آنتی اکسیدان قدرتمند است که به کاهش اثرات زیان بار نور خورشید بر روی پوست کمک می کند. مصرف زیاد ویتامین E زیان آور است. با افزایش مصرف ویتامین E، در بدن تظاهرات به صورت ورم دهان، شکاف لب، کهیر و تاخیر در بهبود زخم مشاهده می شود. کرم ها، لوسیون ها و مواد آرایشی حاوی ویتامین E باعث نرم شدن پوست های خشک و خشن می شوند. هنگامی که در کرم ها و لوسیون ها از ترکیب ویتامین E و C استفاده می شود، میزان محافظت پوست در برابر خورسید چندین برابر می شود. روغن نباتی جامد، سبزی های برگ دار سبز تیره، حبوبات، مغزها، غلات کامل برنج سبوسدار، بلغور ذرت، تخم مرغ، شیر، بلغور جو، جگر، دل، قلوه، سویا، سیب زمینی شیرین، گندم و مغز گندم سرشار از این ویتامین است.
ویتامین F نام دو اسید چرب اشباع به نام اسید لینولئیک در روغن های نباتی و دیگری اسید آرشیدونیک در بافت های حیوانی است. این ویتامین موجب تقویت مو و پوست می شود. ویتامین F در روغن های گیاهی، جوانه گندم، تخم آفتاب گردان، لوبیا، سویا، بادام زمینی، گردو و بادام موجود است و کمبود این ویتامین باعث توقف رشد پوست و مو می شود.